Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε από την Aegean Rebreath με την υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και προέβλεπε την ανάπτυξη ολιστικών δράσεων για το θαλάσσιο περιβάλλον στην περιφέρεια Κυκλάδων. Στόχο του προγράμματος αποτέλεσε η ανάδειξη βέλτιστων πρακτικών που θα μπορούσαν να αποτελέσουν πρότυπο σε εθνικό επίπεδο και η ανάπτυξη συνεργειών που θα μπορούσαν συνολικά να οδηγήσουν στη δημιουργία ενός βιώσιμου μοντέλου για την προστασία των θαλασσών μας.
Στο πλαίσιο του προγράμματος δρομολογήθηκε η εγκατάσταση Σταθμών Συλλογής Θαλάσσιων Απορριμμάτων σε 5 νησιά (Πάρος, Αντίπαρος, Σύρος, Τήνος, Σαντορίνη) όπως και η υλοποίηση πολλαπλών παρεμβάσεων για την εκπαίδευση και την ενεργό συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών. Για την επιτυχή υλοποίηση του εγχειρήματος η Aegean Rebreath από των πρώτη στιγμή απευθύνθηκε στις τοπικές αρχές, την κοινωνία των πολιτών την αλιευτική κοινότητα, τους επιχειρηματικούς φορείς προκειμένου να διασφαλισθεί η κοινωνική αποδοχή και η βιωσιμότητα των παρεμβάσεων.
1η φάση προγράμματος
Σε αυτή τη φάση υλοποίησης βασικός άξονας δράσεων ήταν η εγκατάσταση Σταθμών Συλλογής Θαλάσσιων Απορριμμάτων και η σχετική εκπαίδευση των τοπικών κοινωνιών και αρχών.
Οδηγό ως προς αυτή την κατεύθυνση αποτέλεσε η εγκατάσταση σταθμού στην Αντίπαρο πριν την έναρξη του προγράμματος, περίπτωση η οποία προσέφερε σημαντικά συμπεράσματα στον οργανισμό μας σε επίπεδο μεθοδολογίας.
Σε αρχικό στάδιο, στελέχη του οργανισμού μας πραγματοποίησαν συναντήσεις με τους δημάρχους των νησιών, εκπροσώπους των λιμενικών ταμείων, αλιείς και ενεργούς πολίτες. Στο πλαίσιο αυτό υπεγράφησαν μνημόνια συνεργασίας με τις τοπικές αρχές, γεγονός που επέτρεψε τον αποτελεσματικό σχεδιασμό για τα επόμενα βήματα στη βάση πάντα διευρυμένης διαβούλευσης.
Παράλληλα, μέσω της διαβούλευσης με την τοπική κοινωνία επετεύχθη η χαρτογράφηση των επιβαρυμμένων παράκτιων και θαλάσσιων ζωνών, γεγονός που επέτρεψε το σχεδιασμό στοχευμένων παρεμβάσεων.
Συνολικά, η διαδικασίες αυτές συνέβαλλαν στη δημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης με τις τοπικές κοινωνίες και στη συμπερίληψη των ενεργών πολιτών στην υλοποίηση του φιλόδοξου αυτού εγχειρήματος.
2η φάση προγράμματος
Έξι μήνες μετά την εγκατάσταση των Σταθμών Συλλογής Θαλάσσιων Απορριμμάτων, τα πρώτα αποτελέσματα από τη λειτουργία των σταθμών ήταν πλέον εμφανή. Τα στοιχεία επικοινωνήθηκαν στις τοπικές κοινωνίες και αρχές με στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της επιβράβευσης των τοπικών κοινωνιών για τα πρώτα επιτεύγματα. Το γεγονός αυτό διασφάλισε την ενίσχυση της εμπιστοσύνης με τους συνεργάτες μας όπως και την καλύτερη κατανόηση των στόχων του προγράμματος. Επιπρόσθετα, ξεκίνησε και η υλοποίηση διευρυμένων δράσεων στα 5 νησιά με παρεμβάσεις αποφόρτισης του θαλάσσιου και παράκτιου περιβάλλοντος, ερευνητικού και εκπαιδευτικού χαρακτήρα, επιπρόσθετης ευαισθητοποίησης των τοπικών κοινωνιών. Με τον τρόπο αυτό, οι τοπικές κοινωνίες και αρχές απέκτησαν περισσότερες πληροφορίες για το μέγεθος του προβλήματος της θαλάσσιας ρύπανσης στο νησί τους, ενώ παράλληλα ένιωσαν ακόμα πιο αποφασισμένοι για να συμβάλλουν ενεργά στην προσπάθεια αυτή.
3η φάση προγράμματος
Η τελική φάση του προγράμματος βασίσθηκε στη κεφαλαιοποίηση των πεπραγμένων κατά τις δύο πρώτες φάσεις υλοποίησης με μοναδικό στόχο τη διασφάλιση της βιωσιμότητας των παρεμβάσεων. Το εγχείρημα είχε ήδη αξιολογηθεί ως πετυχημένο, οι κοινές ανάγκες των νησιών είχαν αποτυπωθεί όπως και το ενδιαφέρον των τοπικών κοινωνιών και οι προϋποθέσεις για την ανάδειξη ενός περιφερειακού μοντέλου ήταν πλέον ορατές.
Στο πλαίσιο αυτό, η Aegean Rebreath συζήτησε με τους δημάρχους τη δυνατότητα δημιουργίας ενός τοπικού δικτύου με τους συμμετέχοντες δήμους που πλέον τους ένωναν κοινές πρακτικές. Και η αποδοχή της πρότασης αυτής από την πλευρά των δήμων ήταν η επιβεβαίωση πως το πρόγραμμα είχε ήδη ξεπεράσει τους στόχους του. Παράλληλα, η λειτουργία των Σταθμών Συλλογής Θαλάσσιων Απορριμμάτων είχε πλέον αναδείξει μια πετυχημένη καινοτόμα πρακτική που εφαρμοζόταν για πρώτη φορά σε εθνικό επίπεδο.
Οι εξελίξεις αυτές αποτέλεσαν σε μεταγενέστερο στάδιο την αρχή για τη δημιουργία του Δικτύου Μπλε Δήμων όπως και για την επέκταση της πρακτικής των Σταθμών Συλλογής Θαλάσσιων Απορριμμάτων σε περισσότερες περιοχές της Ελλάδας. Τόσο το Δίκτυο Μπλε Δήμων όσο και η πρακτική των σταθμών αναγνωρίστηκαν από ευρωπαϊκούς φορείς σε πολύ σύντομο διάστημα ως καλή πρακτική.
